Op mijn vraag waarover hij zich verwonderde in het leven, keek mijn gesprekspartner mij bedenkelijk aan. Daar had hij nog niet eerder bij stilgestaan.
Verwondering wordt vaak geassocieerd met jonge kinderen die je gek kunnen maken met hun vragen, maar wie eenmaal ingewijd is in de geheimen van het leven, verwondert zich meestal niet meer.
Gelukkig wisten bewoners in één van mijn gespreksgroepen wel te vertellen waar ze zich in het dagelijks leven over verwonderen. Er kwamen verschillende dingen voorbij: de geboorte van een achterkleinkind, de natuur en de daarbij behorende seizoenen, het besef dat er wel iets groters is dan het leven zelf…
Verwonderen: ik kan niet zonder dit woord, misschien is het wel mijn lievelingswoord. Verwondering is iets anders dan nieuwsgierigheid, verbazing of bewondering. Het gaat om het doorbreken van vanzelfsprekendheid. Verwondering is te omschrijven als zien, horen, voelen wat er om je heen gebeurt en dat bestormen met je vragen.
Ik ben mij er niet eens zo van bewust, maar ik verwonder mij dagelijks. In mijn werk als geestelijk verzorger maak ik bewoners mee in een situatie van blijdschap, verwarring, verdriet, angst of pijn. Ik heb gesprekken met hen, individueel of groepsgewijs, ik maak de bewoners mee in een viering of tijdens een ritueel. Waarvan zij mij deelgenoot maken, wat ik van hen zie en ervaar en hoe ik hen meemaak in een woonzorgcentrum, dat is voor mij nooit vanzelfsprekend. Hun dagelijks leven lijkt zo gewoon, we weten dat die ene bewoner altijd verdriet heeft en die andere niet zo makkelijk is in de omgang en weer een andere bewoner altijd zit te tikken op zijn rolstoelblad om aandacht te vragen. Maar als we ons werkelijk verdiepen in die ander, kunnen we de vanzelfsprekendheid die we soms aan de dag leggen in de benadering doorbreken.
Het begint met vragen stellen aan mijzelf; wat kan ik voor die ander betekenen, hoe kan ik die bewoner begeleiden of helpen zijn verdriet dragelijk te maken? Ook vragen stellen aan mijn omgeving hoort daarbij: hoe kunnen we met alle zorgverleners ervoor zorgen dat we die tikkende, om aandacht vragende bewoner niet gewoon voorbij lopen “omdat hij dat altijd al doet”. Verwondering groeit door vragen te stellen over wat we zien en horen. Verwondering leert ons kritischer naar onszelf te kijken in onze zorg voor anderen: zijn de argumenten voor ons handelen wel zo juist als we denken?
Die verwondering van jonge kinderen om te vragen naar het waarom of hoe het ook anders kan, is zo gek nog niet.
