‘Uiteindelijk lukt het en dat geeft een goed gevoel!’

De praktijkondersteuners somatiek van Zorggroep Almere hebben veel ervaring in de begeleiding bij stoppen met roken. Tryntsje Schop van gezondheidscentrum Opmaat is één van hen. Zij vertelt hoe ze te werk gaat.

Tryntsje is een van de zorgverleners die sinds kort werkt met het ‘zorgpad’ Stoppen met Roken. Dit betekent dat cliënten stap voor stap worden begeleid naar een rookvrij bestaan. Het zorgpad start met een eerste afspraak, het intakegesprek. Daarin vertelt de cliënt onder andere waarom hij of zij wil stoppen met roken en hoe belangrijk dit voor diegene is. “Mensen hebben heel verschillende redenen om te willen stoppen”, vertelt Tryntsje. “Bij de een speelt de eigen gezondheid een rol, anderen beginnen bijvoorbeeld aan kinderen te denken en zien dat gewoon niet zitten in combinatie met roken. Tijdens de intake nemen we dit soort dingen allemaal door.”

Welke stappen zet je?

Aan het eind van de eerste afspraak krijgt de cliënt leesvoer mee in de vorm van het boek ‘Nederland Stopt’. Dit boek geeft veel achtergrondinformatie over de gevolgen van roken voor je lichaam en over wat een verslaving eigenlijk met je doet. Daarnaast wordt het ‘Stoppen-stappenplan’ meegegeven, om thuis in te vullen. In dit stappenplan beschrijf je als cliënt onder andere waarom je wilt stoppen, wat je er moeilijk aan vindt, maar ook op welke manier je wilt stoppen. Tryntsje noemt verschillende manieren. “Je kunt bijvoorbeeld nicotinekauwgom gebruiken, of spray of zuigtabletten met nicotine, de verslavende stof in rookwaar. Je kunt ook stoppen met behulp van nicotinepleisters die 24 uur per dag een beetje nicotine afgeven. Tegenwoordig wordt er ook veel gebruik gemaakt van Champix, een medicijn dat de behoefte aan nicotine afremt. Maar je kunt natuurlijk ook altijd zonder hulpmiddelen stoppen.”

Wanneer wil je stoppen?

Het ingevulde stappenplan komt op tafel bij de volgende afspraak. Er worden dan spijkers met koppen geslagen, want ook de stopdatum wordt bepaald. “Daarbij kijken we altijd even naar wat een geschikt moment is”, licht Tryntsje toe. “Het is bijvoorbeeld niet handig te willen stoppen als je op korte termijn een feestje in het verschiet hebt. De verleiding om er toch nog eentje voor de gezelligheid op te steken is dan vaak te groot. Dan kun je beter de stopdatum daar overheen tillen.” Als de cliënt er voor kiest te stoppen met behulp van medicatie, zorgt de praktijkondersteuner ervoor dat de cliënt de medicatie via de apotheek op de stopdatum in huis heeft.

Ondersteuning rond het stoppen

Rond de stopdatum belt Tryntsje de cliënt om te vragen hoe het gaat en om een hart onder de riem te steken. Zo’n 2 tot 3 dagen later spreekt ze de cliënt nogmaals, het liefst in een consult, maar als het niet anders kan telefonisch. “Dat is vaak een van de moeilijkste momenten in een stoppoging en dan is de kans op een terugval groot. Daarom hebben we dan even contact. We kunnen dan ook bespreken hoe eventuele medicatie bevalt.” In de periode die dan aanbreekt, blijft de praktijkondersteuner contact houden met de cliënt. Dat kan op verschillende manieren. Bijvoorbeeld door praktijkbezoek of telefonisch contact. Maar net hoe u dat als cliënt wenst. Bijvoorbeeld op moeilijke momenten, of als de cliënt toch weer gerookt heeft. “Als het bij één of twee sigaretten is gebleven, dan bespreken we hoe dit is gekomen en meestal pakken we het stoptraject dan gewoon weer op. Blijkt dat de oude gewoonte weer volledig is opgepakt, dan adviseer ik even te wachten en een nieuwe afspraak te maken voor een nieuw stoptraject. Gaat alles goed , dan bel ik sowieso een jaar na de stopdatum nog eens om te horen hoe het gaat.”

Soms speelt er meer

In het zorgpad Stoppen met Roken kan ook de hulp worden ingeroepen van een praktijkondersteuner GGZ. Dit is een zorgverlener in de huisartsenpraktijk gespecialiseerd is in psychische problematiek. “Soms merken we dat er bij stoppers die terugvallen op de achtergrond meer speelt. De motivatie om te stoppen met roken is er wel, maar als reactie op andere dingen die niet lekker lopen, wordt er toch weer naar de sigaret gegrepen. De praktijkondersteuner GGZ bespreekt dit met de cliënt en samen kunnen ze proberen de hobbel die het stoppen dwarszit te nemen. Zo proberen we met elkaar mensen van het roken af te helpen. Want wij kunnen helpen, maar de cliënten moeten het uiteindelijk zelf doen. We bieden individuele hulp met maatwerk over een langere periode. Belangrijke ingrediënten voor een grote stopkans. De meeste mensen hebben meerdere stoppogingen nodig, maar uiteindelijk lukt het en dat geeft een goed gevoel!”