Al op jonge leeftijd wist ik dat ik een bijdrage wilde leveren aan de Palliatieve zorg. Het is een mooie vorm van zorg leveren. Ik vind dat mensen zich in de laatste levensfase zich zo comfortabel mogelijk moeten voelen. Ze verdienen een “onbezorgde” laatste levensfase met een waardig afscheid. Dat wil ik ze graag geven. Hierdoor krijgt de familie rust en kan zonder schuldgevoel (‘Hebben we het wel goed gedaan?’) het rouwproces ingaan.
In de woonzorgcentra van Zorggroep Almere werken we binnen de Palliatieve zorg met Zorgpad Stervensfase. Zorgpad Stervensfase is een meetinstrument binnen de Palliatieve zorg. Iedere vier uur controleren we nauwlettend de situatie bij de bewoner in zijn of haar laatste levensfase. Is bijvoorbeeld de benauwdheid minder geworden of is die verergerd? Moeten we een arts inschakelen of andere acties ondernemen? Door die regelmatige en nauwlettende controlemomenten, kunnen we nog betere Palliatieve zorg verlenen.
In De Overloop van Zorggroep Almere werken we met een speciaal team dat zich richt op Palliatieve zorg. Onze zorgmedewerkers hebben veel liefde voor hun vak. Toch is niet iedereen geschikt om bewoners te begeleiden in hun laatste levensfase. Want ja, het is een mooie vorm van zorgverlenen, maar ook zwaar. Mensen die dit werk doen moeten beschikken over een praktisch en oplossingsgericht karakter en hebben een inlevingsvermogen nodig. Daarbij moeten zij een luisterend oor en schouder aan kunnen bieden. Niet alleen aan de bewoner, maar ook aan familie. Want die betrekken we nauw bij de laatste zorg. Veel meer dan een paar jaar geleden, toen ze vooral aan de zijlijn stonden en de zorg zich voornamelijk richtte op hun geliefde familielid. Daarnaast hebben we de familie ook nodig bij de stervensbegeleiding van hun naaste. Bijvoorbeeld als een bewoner niet meer meer bij bewustzijn is. Familie begrijpt de signalen van hun geliefde soms beter en merken het soms ook eerder op als de toestand verandert omdat zij vaak continu aanwezig zijn.
Een goede begeleiding van de familie is noodzakelijk, omdat de laatste levensfase voor hen veelal een heel verdrietige periode is. Ze zien hun geliefde vader, moeder en soms zelfs hun kind wegglijden. Hun geliefde levert soms strijd en de familie kan praktisch weinig voor hen betekenen. De ademhaling van hun naaste kan veranderen, de behoefte naar eten en drinken wordt vaak minder en soms treedt onrust op tijdens het stervensproces. Voor de familie is dit heel heftig om mee te maken. Wij leggen uit wat er gebeurt en proberen de familie rust en begeleiding te geven. Voor hen is het van belang dat wij er voor ze zijn om met ons te kunnen praten en uitleg te kunnen geven, wij hopen dat wij deels hun zorgen weg kunnen nemen zodat zij ruimte hebben voor hun verdriet.
Na het overlijden bieden we nazorg als de familie dat op prijs stelt. Dit is ook een onderdeel in het Zorgpad Stervensfase. Een aantal weken na het overlijden van hun geliefde, nemen we contact met ze op. Dat deden we ook met de familie van mevrouw H. die mee was geweest op een bootreis van een aantal dagen. Mevrouw heeft ervan genoten. Maar al snel na haar terugkomst in De Overloop, kreeg mevrouw een longontsteking. Ze heeft een kort ziekbed gehad en we hebben haar begeleid in haar laatste levensfase. Toen we zes weken na haar overlijden contact opnamen met haar familie, bleek dat deze met een groot schuldgevoel zat. ‘Hebben we er goed aan gedaan om moeder mee te laten gaan op de bootreis? Wat hadden we anders moeten doen?’ Bij deze familie hebben we in één gesprek het schuldgevoel kunnen wegnemen. Hierdoor kreeg de familie ruimte voor het rouwproces. In sommige gevallen zijn meer gesprekken nodig, of schakelen we in overleg met de familie andere zorgverleners in, zoals de huisarts of een maatschappelijk werker.
Dat persoonlijk contact heeft ook nog een andere belangrijke functie: als we na zes weken contact opnemen voelt de familie dat we ze niet zijn vergeten.
Daaruit blijkt dat het Zorgpad Stervensfase een verrijking is op het gebied van zorgverlenen in de laatste levensfase en de rouwfase!
